Czym jest apelacja?
Apelacja, w postępowaniu karnym, jest podstawowym środkiem odwoławczym przysługującym od wyroku wydanego przez sąd pierwszej instancji. Wniesienie jej zapobiega uprawomocnieniu się wyroku pierwszoinstancyjnego, co oznacza tyle, że osoba przeciwko której został wniesiony akt oskarżenia, utrzyma status osoby niewinnej, aż do wydania wyroku w sprawie przez sąd odwoławczy.
Czy od każdego wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja i co mam zrobić, aby ją poprawie wnieść?
Co do zasady, apelacja przysługuje od każdego wyroku wydanego przez sąd pierwszej instancji. W przypadku jednak wydania przez sąd wyroku nakazowego, zgodnie z art. 506 § 1 k.p.k., oskarżonemu oraz oskarżycielowi przysługuje w tym wypadku prawo wniesienia sprzeciwu.
Ażeby w ogóle została otwarta droga do złożenia apelacji, zgodnie z art. 422 § 1 k.p.k., konieczne jest naprzód, złożenie wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku sądu pierwszej instancji. Wniosek taki składa się na piśmie w terminie 7 dni od daty ogłoszenia wyroku. Samo wniesienie apelacji natomiast musi nastąpić na piśmie w terminie 14 dni, które liczone są od dnia doręczenia uprawnionemu podmiotowi wyroku wraz z jego uzasadnieniem. Apelacja w postępowaniu karnym jest pismem sądowym, który nie podlega opłacie.
WAŻNE!
Ustawodawca, w art. 446 § 1 k.p.k., uregulował tzw. przymus adwokacko-radcowski. Oznacza to tyle, że apelacja wniesiona od wyroku sądu okręgowego powinna być sporządzona i podpisana przez adwokata bądź radcę prawnego. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie w postanowieniu z dnia 2 lipca 2015 r. (sygn. akt II AKz 223/15), „ratio wynikającego z art. 446 § 1 k.p.k. obowiązku sporządzenia i podpisania przez adwokata (radcę prawnego) apelacji oskarżonego od wyroku wydanego w pierwszej instancji przez sąd okręgowy łączy się z dążeniem do zapewnienia stronom, a w szczególności oskarżonemu, fachowej pomocy prawnej przy sporządzaniu środka odwoławczego od wyroków zapadłych w sprawach poważnych”.
Do kogo powinna zostać skierowana apelacja i kto może ją złożyć?
Zgodnie z art. 444 § 1 k.p.k., od wyroku sądu pierwszej instancji stronom (oskarżonemu, oskarżycielowi publicznemu, oskarżycielowi posiłkowemu, oskarżycielowi prywatnemu), a pokrzywdzonemu od wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, wydanego na posiedzeniu przysługuje apelacja. Apelacja może zostać wniesiona także przez podmiot określony w art. 91a k.p.k., tj. podmiot zobowiązany. W imieniu podmiotów uprawnionych, apelacja może zostać złożona także przez ustanowionego obrońcę lub pełnomocnika.
Apelacja od wyroku sądu pierwszej instancji podlega rozpoznaniu przez sąd odwoławczy i to on powinien zostać wskazany, jako adresat w piśmie procesowym. Sądem właściwym do rozpoznania apelacji będzie:
– sąd okręgowy, w przypadku wydania wyroku w pierwszej instancji przez sąd rejonowy bądź
– sąd apelacyjny, w przypadku wydania wyroku w pierwszej instancji przez sąd okręgowy.
Należy pamiętać jednak o tym, że pomimo temu, iż adresatem środka odwoławczego jest sąd odwoławczy, apelacja powinna zostać wniesiona „za pośrednictwem” sądu pierwszej instancji.
