Notariusz zamiast sądu - jakie korzyści daje akt poświadczenia dziedziczenia?

Proces dziedziczenia w Polsce tradycyjnie kojarzy się z postępowaniem sądowym, które bywa czasochłonne i formalne. Warto jednak pamiętać, że polskie prawo przewiduje alternatywną ścieżkę w postaci aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzanego przez notariusza. Wybór tej drogi może przynieść wiele korzyści, zarówno pod względem organizacyjnym, jak i finansowym.

Po spadek do notariusza? Kiedy to możliwe?

Chociaż nabycie spadku następuje z mocy prawa, to konieczne jest późniejsze potwierdzenie tego faktu w odpowiedniej procedurze. Jednym ze sposobów jest właśnie sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia, które może być przeprowadzone przez notariusza. Dokument ten określa spadkobierców, ich udziały w spadku oraz wskazuje osoby, na rzecz których spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne. Procedura obejmuje zarówno dziedziczenie ustawowe, jak i testamentowe, pod warunkiem że testament został sporządzony w formie pisemnej (najczęściej notarialnej). Nie można jednak sporządzić aktu poświadczenia dziedziczenia, jeśli istnieje testament szczególny, np. ustny, sporządzony w sytuacji zagrożenia życia.

Dodatkowo, aby notariusz mógł sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia, niezbędna jest zgoda wszystkich zainteresowanych stron. Jeśli choć jedna osoba zgłosi sprzeciw, procedura musi być skierowana na drogę sądową. W procesie sporządzania dokumentu kluczowe jest spisanie protokołu dziedziczenia, co odbywa się w obecności wszystkich osób, które mają interes prawny w sprawie.

Nadto, po sporządzeniu protokołu notariusz może przystąpić do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, pod warunkiem że sprawa nie budzi wątpliwości co do jurysdykcji krajowej, kręgu spadkobierców oraz ich udziałów w spadku. Dokument ten ma równą moc prawną jak prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Co istotne, po sporządzeniu aktu notariusz jest zobowiązany do dokonania wpisu w Rejestrze Spadkowym, co zapewnia jego jawność i dostępność dla zainteresowanych stron.

Korzyści z aktu poświadczenia dziedziczenia.

Przede wszystkim akt poświadczenia dziedziczenia pozwala na znacznie szybsze uregulowanie kwestii dziedziczenia. W przeciwieństwie do postępowania sądowego, które może trwać miesiącami, akt poświadczenia dziedziczenia można uzyskać w ciągu jednego dnia. Cała procedura odbywa się podczas jednej wizyty u notariusza, o ile wszyscy spadkobiercy są zgodni co do zasad podziału spadku i nie ma między nimi konfliktu.

Kolejną zaletą jest prostota procedury. Notariusz przeprowadza cały proces w sposób uporządkowany i zrozumiały dla stron. Sporządza protokół dziedziczenia, w którym odnotowywane są wszystkie szczegóły dotyczące spadkobierców, podstawy dziedziczenia (testament lub ustawa) oraz przysługujących udziałów w spadku.

Korzystanie z usług notariusza to również gwarancja większej elastyczności w ustalaniu terminu. W przypadku sądu konieczne jest dostosowanie się do wyznaczonych dat rozpraw, co nie zawsze jest wygodne. U notariusza można łatwiej ustalić dogodny termin spotkania, co znacząco ułatwia organizację całego procesu, zwłaszcza w sytuacjach, gdy spadkobiercy mieszkają w różnych miejscowościach.

Warto również zwrócić uwagę na aspekt kosztowy. Choć usługi notarialne są odpłatne, to często całkowity koszt aktu poświadczenia dziedziczenia okazuje się niższy niż koszty związane z postępowaniem sądowym, uwzględniając opłaty sądowe i potencjalne koszty zastępstwa procesowego. Dodatkowo czas zaoszczędzony dzięki szybszej procedurze ma również swoją wartość, zwłaszcza w sytuacjach, gdy konieczne jest szybkie uregulowanie spraw majątkowych.

Podsumowując, możliwość sporządzania aktu poświadczenia dziedziczenia istnieje w Polsce od 2009 roku i od tego czasu zyskała dużą popularność. Dla wielu osób jest to atrakcyjna alternatywa wobec postępowań sądowych, szczególnie gdy zależy im na szybkim uregulowaniu spraw spadkowych, na przykład w celu sprzedaży nieruchomości. Koszty sporządzenia aktu, choć wiążą się z koniecznością uiszczenia taksy notarialnej, są często niższe niż koszty sądowe.